SZTUKA WIZYGOTÓW - konstrukcja, materiał, forma

HISTORIA - Królestwo Wizygotów V-VIII w. | Asturia | sztuka przedromańska
[aktualizacja: 24.10.2015 - wersja robocza - artykuł będzie aktualizowany i uzupełniany]


ZABYTKI

Architektura przedromańska Hiszpanii

• architektura wizygocka | Wikipedia |

San Juan de Banos VII | Pinterest |
San Pedro de la Nave 680< | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest 

• architektura asturyjska | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest

Santa María del Naranco IX | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest
San Miguel de Lillo | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest

• architektura mozarabska (budowle chrześcijan żyjących pod panowaniem Arabów) | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest
kościół San Miguel de Escalada IX | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest bazylika Cebrián de Mazote X | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest

Architektura i sztuka wizygocka

KONSTRUKCJA

• Łukowe sklepienia kolebkowe.
• Zewnętrzne rzeźbione ciosy kamienne, wbudowane w ściany, ułożone w poziome fryzy.
• Archiwolty i imposty łuku tęczowego

FORMA

• Podkowiaste łuki - występowały na terenie Hiszpanii jeszcze przed opanowaniem tych ziem przez ludy arabskie.
• Płaskorzeźba zdobiąca kapitele kolumn.
• Głowice ukształtowano w formie ściętych ostrosłupów rozszerzających się ku górze. Nad każdą z nich umieszczono poziomą płytkę impost ozdobiony ornamentem.
• Płaski, linearny relief świadczy – zapożyczenie ze sztuki longobardzkiej.
• Bogate zdobnictwo
• Motyw wici roślinnych i ornamentów geometrycznych i zwierzęcych (przypominają wzornictwo wczesnochrześcijańskie Wschodu i koptyjskie).
• Skrzydlate zwierzęta przypominające fantazyjne stwory występujące w sztuce sasanidzkiej Persji.
• Kompozycje z rozetami i gwiazdami
• Plecionka uformowana z linii przypominających sznur (sznurowa plecionka).

MATERIAŁ

• architektura – kamień, drewno, żelazo.

iluminatorstwo: 

• Ashburnham Pentateuch VI-VII  - iluminowany manuskrypt | Pinterest |

Architektura i sztuka po zasiedleniu Asturii - "asturyjska"

Po zajęciu królestwa Wizygotów przez muzułmanów część ludności przeniosła się w okolice Asturii. W nowym państwie kontynuowano tradycje wizygockie tworząc lokalną sztukę asturyjską.

KONSTRUKCJA

• Sklepienie kolebkowe, na gurtach.
• Przypora

FORMA

• Łuk (podwyższony).
• Łuki archiwolt arkad, fryzy i lizeny podkreślone są żłobieniami.
• Przeźrocza w przegrodzie oddzielającej chór od nawy.
• Płaskie dekoracje rzeźbiarskie o wzorach występujących w architekturze wizygockiej.
• Trzony kolumn pokrywają rzeźbione ornamenty przypominające spiralnie skręcone liny.
• Głowice wzorowane są na porządku korynckim.
• Bogate malowidła ścienne.
• wielobarwność.

MATERIAŁ

• architektura: kamień, żelazo, drewno.

STYL

• lateński
• iryjski
• asturyjski

Architektura i sztuka Wizygotów pod panowaniem Arabów tzw. "mozarabska"

architektura mozarabska
(budowle chrześcijan żyjących pod panowaniem Arabów) |Wikipedia | WikiCommons | Pinterest

Kościół San Miguel de Escalada IX | Wikipedia | WikiCommons | PinterestBazylika Cebrián de Mazote X | Wikipedia | WikiCommons | Pinterest

• Kościoły mozarabskie są najczęściej białe o trzech nawach pokrytych wspólną drewnianą więźbą. Kontynuacja tradycji wizygockiej z zachowaniem łuków podkowiastych.
• Łuk sklepień budowanych nad apsydami i czasem transeptami ma także przekrój łuku podkowiastego.
• Nawy oddziela od siebie kolumnada połączona arkadami.
• W mniejszych, jednonawowych kościołach stosowano sklepienia kolebkowe.
• Dekoracja mocno uproszczona i sprowadza się do zgeometryzowanych kapiteli wzorowanych na porządku korynckim.
• Pojawia się styl zwany mudejar.

iluminatorstwo

Dominowało malarstwo miniaturowe Beatus z Lebiany, ilustracje ikonicznie (przedstawiające), uproszczone formy.

• Beato z Liébany i mozarabskie komentarze do Apokalipsy - Academia.edu YT 1 2
• Johannes Cornago, Kyrie, 2/3 Ayo visto lo moppamundo, Beato de Liébana

Inne jeszcze nie sklasyfikowane (przeze mnie) obiekty:

• Santa Comba de Bande
• Santa Maria w Quintanilla de las Vinas

rzeźba:

• kapitel ze sceną Ofiarowania Izaaka, fryz dekoracyjny w San pedro de la Nave
• dekoracja łuku tęczowego w Santa Maria in Quintanilla de las Vinas

rzemiosło:

• sprzączki od pasów z I p. VI w. z Duraton, Castiltierra, Carpio del Tajo (ob. w Barcelonie)klamry zwykle prostokątne (rzadziej okrągłe i owalne, w technice komórkowej, zdobione granatami i pasta szklaną).
• fibule w kształcie orła z Terra de Banos, Baltimore, Walters Art Gallery (tez technika kom., ryt klinowy).
• klamra z Estables (drzewo Życia)
• korony Receswinta i Suinthili (VII w.) - tzw. skarb z Guarrazar.