akant Akwizgran Alfa i Omega Alkuin angelologia antyk apsyda architektura sakralna archiwolta arcosolia arkada Ashburnham Pentateuchm asturyjski atrium baptysterium bazylika bazylika Św. Piotra Beato de Liébana Biblia Biblia od Moutier-Grandval Biblia Viviana bibliografia BIZANCJUM blask brąz Brytania budowle obronne cesarstwio wschodniorzymskie cesarstwo Bizantyjskie Cesarstwo Rzymskie cesarstwo zachodniorzymskie cesarz rzymski Chi Roho Chrystus Chrystus Dobry Pasterz chrześcijaństwo cubicula cyfry arabskie diaconicon dynastie edukacja Edykt mediolański egzarchat empora estetyka Europa ewangeliarz Ewangeliarz Ebbona Ewangeliarz z Lorsch ewangeliarz z St. Emmeram feniks fibula filar filigran forma freski fryz gemma genealogia gołąb GOTYK granulacja gurt Hagia Sophia Helios herezje Hermes hipodrom historia Hiszpania hołd Hypogeum ikoniczny ikonografia ikony iluminatorstwo Imperium Franków Imperium Karolińskie Imperium Romanum incipit inkrustacja Irlandia IV Jan VI Kantakuzen jasność Justynian Kalikst kanon Karol Wielki Karolingowie katakumby katedra Katedra w Chartres katyzma kodeks Kodeks Amiatyński kolumna koncepcja emanacyjna Konstantyn Wielki Konstantynopol konstrukcja kopuła korale koryncka kotwica krucjaty krytyka artystyczna krzywaśń krzyż celtycki krzyż triumfalny Księga z Durrow Księga z Kells Księga z Lindisfarne księgi liturgiczne Labarum lenno lizena loculi Longobardowie loża lukarna Łuk Triumfalny Konstantyna malowidła katakumbowe małe sztuki manuskrypt mapa mapa myśli materiał Matka Boska Intronująca mauzoleum Mauzoleum Galii Placydii Merowingowie miniatury minuskuła karolińska mistyka moda Monogram Chrystusa Moschoforos Most Mulwijski motyw motywy antropomorficzne motywy zoomorficzne mozaika mozarabski mury obronne narteks narzędzia naszyjnik torque nawa Niemcy Notre Dame w Paryżu obelisk okresy oprawa optimum klimatyczne orant orantka ornament Ostrogoci Ottonowie Palestyna palmeta Pałac Kryształowy Pantokrator państwo frankijskie pendentyw perykopy piękno piękno absolutne piękno zmysłowe pilaster plan centralny plecionka płaskorzeźba podboje pokłon polichromatyczny polichromia portal Proskynesis prothesis przypory psałterz utrechcki Pseudo-Dionizy Areopagita ranga Ravenna reforma szkolnictwa relikwiarz Renesans Karoliński rozeta ryba rzemiosło rzeźba rzeźba w kości słoniowej Rzym S. Apollinare in Classe S. Apollinare Nuovo Saint-Denis sakramentarz San Vitale San Vitale w Ravennie Santa Costanza sarkofag sarkofagi scena religijna sceny biblijne schizma scholastyka SKANDYNAWIA sklepienie kolebkowe skryptoria SOL INVICTUS SOL VERSUS spolium styl styl lateński styl linearny styl roślinny styl Waldalgesheim Suger symbolika szkoła miniatorska szkoła pałacowa Szkoła Reims szkoła w Tours Sztuka Sztuka bizantyjska sztuka celtycka sztuka karolińska sztuka ottońska sztuka przedromańska sztuka Sarmatów sztuka Scytów sztuka starochrześcijańska sztuka użytkowa sztuki wyzwolone ŚREDNIOWIECZE światło Święte Cesarstwo Rzymskie tambur temat tematy bukoliczne Teodocjusz Teodora TEOLOGIA ŚWIATŁA terminologia The Crystal Palace transept urzędy dworskie Verdun VI wczesne chrześcijaństwo westwerk wieczny węzeł wieża witraż. labirynt Wizygoci władza wojny wychowanie Wyspy Brytyjskie XIX zapożyczenia zaraza zdobnictwo złotnictwo Złoty Kodeks złoty podział

Bizancjum - Chrystus Dobry Pasterz

Chrystus Dobry Pasterz – w ikonografii chrześcijańskiej jedno z najstarszych przedstawień Jezusa Chrystusa. Pierwotnie [...] zarzucono rzeźbę plastyczną, [..] popularne były natomiast rzeźby na sarkofagach. 
Początkowo Dobrego Pasterza ukazywano jako młodzieńca bez brody niosącego owcę na ramionach. Przedstawienie to nawiązuje do znanych ze sztuki klasycznej wyobrażeń Hermesa.
Z czasem postać Chrystusa otrzymała dzisiejszą twarz z brodą. Dodano również atrybuty: płaszcz, laskę, torbę, niekiedy również flet i naczynie z mlekiem. Z pierwotnego przedstawienia poza owcą lub owcami pozostała również tunika bez rękawów.

W Kościele katolickim IV niedziela wielkanocna obchodzona jest jako Niedziela Dobrego Pasterza - dzień szczególnej modlitwy o powołania.
Moschoforos (gr. niosący cielę) – typ przedstawienia w starożytnej rzeźbie  greckiej, który został wypracowany w okresie archaicznym. Moschoforos to  mężczyzna niosący młodego byczka na ramionach.
Z przedstawieniami pasterzy niosących zwierzęta spotykamy się już w sztuce starożytnego bliskiego wschodu; w wersji hetyckiej pasterz niósł zwierzę na swoich ramionach i właśnie to wyobrażenie zostało przeniesione na grunt grecki, dając podstawę wizerunkowi Hermesa o przydomku kriophoros, czyli niosący barana. Pauzaniasz opowiadając o świątyni tegoż boga w Tanagrze w Beocji wyjaśnia, że przydomek ten wiąże się z cudownym uwolnieniem miasta od zarazy, którego dokonał właśnie Hermes, obchodząc naokoło mury miasta z baranem na ramionach. 
[...] w przypadku Hermesa przedstawienie tegoż boga jako kriophorosa wiąże się z ogólniejszym problemem jego „pasterskiego” pochodzenia. Zaś gdy przyjrzymy się światu opisanemu w rzymskich (czy też greckich) sielankach [...] badany przez nas obraz jest zaledwie jedną z pozycji w bogatym katalogu scen rodzajowych prezentujących życie pasterzy. Oczywiście elementem owego idealnego świata zrodzonego w głowach łacińskich poetów jest również pewien schemat relacji międzyludzkich, charakteryzujących się prostotą, bezpośredniością i życzliwością, słowem: bliski ideałowi philanthropia/humanitas, niemniej jednak jego refleksy znajdziemy w rozmaitych scenach. Dobry Pasterz nie jest w tej roli w żaden sposób uprzywilejowany, a izolując go od bukolicznego tła tracimy z oczu szereg znaczeń takich jak: harmonia człowieka z naturą, błogość, bezpieczeństwo etc. Ponadto – na co zwraca uwagę P. Zanker - choć sielanka jest wyrazem tęsknoty za utraconą niewinnością pierwotnego stanu cywilizacji (zaś w przypadku Wergiliusza również świetlanej przyszłości, która ma się ziścić za sprawą Oktawiana Augusta), a zatem odnosi się do rzeczywistości ziemskiej, historycznej, to jednak pretenduje ona do ukazania idealnego stanu świata. Dlatego też motywy, którymi ona operuje posiadają oczywisty i naturalny potencjał aby wyrazić ludzkie oczekiwania i przewidywania związane z życiem po śmierci. [1]

Pasterze są kluczową figurą dla greckiej i rzymskiej mitologii: Orfeusz, Apollo, Pan, Parys, Endymion, wszyscy pilnowali owiec. Pojawia się już wcześniej w Eposie o Gilgameszu (2000 lpne), w którym człowiek prymitywny, Enkidu, zostaje "ucywilizowany" przez mądrych pasterzy.