Sztuka w Brytanii i w Irlandii od VII do X w., kształtowała się pod wpływem sztuki Rzymu, plemion barbarzyńskich (Wędrówka Ludów) i sztuki celtyckiej. Chrystianizacja Irlandii sprawiła, że sztuka celtycka (styl lateński) przeniknęła do sztuki wczesnego średniowiecza.
Zakonnicy z klasztorów irlandzkich prowadząc działalność misyjną na terenie Szkocji i Anglii przenieśli tam swoje tradycje artystyczne i poznali osiągnięcia sztuki germańskiej i nordyckiej, która dotarła na te ziemie wraz z najeźdźcami z Saksonii. Po najazdach wikingów tradycje iryjskie zostały wzbogacone o wpływy sztuki skandynawskiej, która już w znacznie wcześniej (nawet w epoce żelaza) korzystała z tradycji celtyckich. W czasach Cesarstwa Rzymskiego do sztuki skandynawskiej przeniknęły figuralne dekoracje używane przez artystów rzymskich a poprzez Kijów i Nowogród dotarły wpływy bizantyjskie.
Dzieła tego okresu zdobią plecionki złożone z linii spiralnych ułożonych w bardzo skomplikowane ornamenty i przedstawienia figuralne nawiązujące do sag wikingów (np. stele z Tägelgarda w Szwecji).
ZABYTKI
- Rzeźby monumentalne:
Brytyjskie kamienne krzyże (na wschodniej stronie przedstawiały sceny ze Starego, na zachodniej zaś z Nowego Testamentu).
- Drobne formy rzeźbiarskie.
- Biżuteria o zoomorficznych motywach.
- Misternie zdobione przedmiotów codziennego użytku, w których pojawiały się motywy z ikonografii chrześcijańskiej.
- Elementy uzbrojenia.
- Księga z Durrow z końca VII wieku (w zbiorach Trinity College Library w Dublinie) ozdobiona geometrycznymi ornamentami przypominającymi wyroby z metalu zdobione techniką komórkową. Na kartach poprzedzających Ewangelie umieszczono miniatury symbolizujące ewangelistów otoczone ramami z plecionki
- Księga z Lindisfarne, późniejsza niż Księga z Durrow, datowana na koniec VII wieku – ozdobiona ilustracjami złożonymi z form geometrycznych i stylizowanych ptaków i fantazyjnych zwierząt przeplatających się wzajemnie w abstrakcyjnych wzorach utworzonych z płynnych linii. Ułożony przez nie dywanowy wzór zdobi w całości cztery strony księgi a na pozostałych stronach układa się skomplikowane inicjały i ornamenty (w zbiorach Muzeum Brytyjskiego w Londynie)
- Księga z Kells (powstała ok. 800 roku) – przykład ilustracji iryjskich, w których celtyckie spirale i plecionki przeplatają się z motywami figuralnymi potraktowanymi w dowolny sposób (przez spłaszczenie, rozciągnięcie, skręcenie itp. dostosowujące je do wymogów ornamentu i krzywizn inicjałów). Księga znajduje się w zbiorach Trinity College Library w Dublinie.
Book of Kells online
wyroby złotnicze (w zbiorach Narodowego Muzeum Irlandii w Dublinie):
- kielich z Ardagh, datowany na VIII wiek, ozdobiony precyzyjnie wykonaną plecionką na wstędze z pozłacanego brązu z umieszczonymi w niej ozdobnymi kawałkami kolorowego szkła i kamieni. Poniżej wstęgi umieszczono dwa medaliony, które podobnie jak uchwyty kielicha ozdobiono filigranem i kamieniami.
- relikwiarz i dzwonek św. Patryka, wykonany z brązu, ozdobiony pozłacaną plecionką i kamieniami
- procesyjny krzyż opactwa Cong, ozdobiony plecionką z medalionem na relikwie Krzyża Św. w miejscu przecięcia się jego ramion
- pastorał opatów Clonmacnoise pokryty pozłacaną plecionką z rzędem miniaturowych zwierząt zdobiących jego krzwaśń.
ARCHITEKTURA
Opactwo Clonmancnoice (544) WikiCommon
Opactwo Clonmancnoice (544) WikiCommon
Architektura sakralna (bazylika, baptysterium, martyria)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz