akant Akwizgran Alfa i Omega Alkuin angelologia antyk apsyda architektura sakralna archiwolta arcosolia arkada Ashburnham Pentateuchm asturyjski atrium baptysterium bazylika bazylika Św. Piotra Beato de Liébana Biblia Biblia od Moutier-Grandval Biblia Viviana bibliografia BIZANCJUM blask brąz Brytania budowle obronne cesarstwio wschodniorzymskie cesarstwo Bizantyjskie Cesarstwo Rzymskie cesarstwo zachodniorzymskie cesarz rzymski Chi Roho Chrystus Chrystus Dobry Pasterz chrześcijaństwo cubicula cyfry arabskie diaconicon dynastie edukacja Edykt mediolański egzarchat empora estetyka Europa ewangeliarz Ewangeliarz Ebbona Ewangeliarz z Lorsch ewangeliarz z St. Emmeram feniks fibula filar filigran forma freski fryz gemma genealogia gołąb GOTYK granulacja gurt Hagia Sophia Helios herezje Hermes hipodrom historia Hiszpania hołd Hypogeum ikoniczny ikonografia ikony iluminatorstwo Imperium Franków Imperium Karolińskie Imperium Romanum incipit inkrustacja Irlandia IV Jan VI Kantakuzen jasność Justynian Kalikst kanon Karol Wielki Karolingowie katakumby katedra Katedra w Chartres katyzma kodeks Kodeks Amiatyński kolumna koncepcja emanacyjna Konstantyn Wielki Konstantynopol konstrukcja kopuła korale koryncka kotwica krucjaty krytyka artystyczna krzywaśń krzyż celtycki krzyż triumfalny Księga z Durrow Księga z Kells Księga z Lindisfarne księgi liturgiczne Labarum lenno lizena loculi Longobardowie loża lukarna Łuk Triumfalny Konstantyna malowidła katakumbowe małe sztuki manuskrypt mapa mapa myśli materiał Matka Boska Intronująca mauzoleum Mauzoleum Galii Placydii Merowingowie miniatury minuskuła karolińska mistyka moda Monogram Chrystusa Moschoforos Most Mulwijski motyw motywy antropomorficzne motywy zoomorficzne mozaika mozarabski mury obronne narteks narzędzia naszyjnik torque nawa Niemcy Notre Dame w Paryżu obelisk okresy oprawa optimum klimatyczne orant orantka ornament Ostrogoci Ottonowie Palestyna palmeta Pałac Kryształowy Pantokrator państwo frankijskie pendentyw perykopy piękno piękno absolutne piękno zmysłowe pilaster plan centralny plecionka płaskorzeźba podboje pokłon polichromatyczny polichromia portal Proskynesis prothesis przypory psałterz utrechcki Pseudo-Dionizy Areopagita ranga Ravenna reforma szkolnictwa relikwiarz Renesans Karoliński rozeta ryba rzemiosło rzeźba rzeźba w kości słoniowej Rzym S. Apollinare in Classe S. Apollinare Nuovo Saint-Denis sakramentarz San Vitale San Vitale w Ravennie Santa Costanza sarkofag sarkofagi scena religijna sceny biblijne schizma scholastyka SKANDYNAWIA sklepienie kolebkowe skryptoria SOL INVICTUS SOL VERSUS spolium styl styl lateński styl linearny styl roślinny styl Waldalgesheim Suger symbolika szkoła miniatorska szkoła pałacowa Szkoła Reims szkoła w Tours Sztuka Sztuka bizantyjska sztuka celtycka sztuka karolińska sztuka ottońska sztuka przedromańska sztuka Sarmatów sztuka Scytów sztuka starochrześcijańska sztuka użytkowa sztuki wyzwolone ŚREDNIOWIECZE światło Święte Cesarstwo Rzymskie tambur temat tematy bukoliczne Teodocjusz Teodora TEOLOGIA ŚWIATŁA terminologia The Crystal Palace transept urzędy dworskie Verdun VI wczesne chrześcijaństwo westwerk wieczny węzeł wieża witraż. labirynt Wizygoci władza wojny wychowanie Wyspy Brytyjskie XIX zapożyczenia zaraza zdobnictwo złotnictwo Złoty Kodeks złoty podział

Rzemiosło artystyczne Karolingów

W okresie panowania Karola Wielkiego nastąpił rozwój rzemiosła artystycznego. Rozwijało się złotnictwo, jubilerstwo, introligatorstwo, kowalstwo i stolarstwo artystyczne, snycerstwo, płatnerstwo i mieczownictwo, pojawiały się pierwsze witraże.
Wytwarzano kunsztownie zdobione przedmioty liturgiczne (krzyże, relikwiarze, kielichy), przedmioty codziennego użytku (biżuteria, naczynia, pojemniki, skrzynie, kasety, lustra itp) broń (miecze, zbroje) wzbogacano detale architektoniczne (balustrady, drzwi, portale).



Iluminatorstwo
Upowszechnienie kodeksu spowodowało kopiowanie tekstów liturgicznych i antycznych. Nastąpiła specjalizacja pisarzy.
[...] osoba kopiująca jedynie cudzą pracę, która nic nie dodaje, niczego nie zmienia, jest skrybą (scriptor), osoba przepisująca cudzą książkę, ale dodająca jednocześnie elementy różnych tekstów niepochodzące od niej jest kompilatorem (compilator), osoba przepisująca cudzą pracę i uzupełniająca ją o swoje własne wyjaśnienia, powiązane z cudzym dziełem, jest komentatorem (commentator), natomiast osoba jednocześnie pisząca swoją pracę i przepisująca cudzą, która jednak za podstawową uważa własną pracę, cudze zaś fragmenty dodaje tylko w celu potwierdzenia swoich myśli jest autorem (auctor). Różnicę pomiędzy skrybami, kompilatorami, komentatorami i autorami widział on więc w stopniu samodzielności, jaką wykazali się oni. Sam termin auctor nie był jednak jednoznacznie rozumiany w średniowieczu i można go różnie wyjaśniać.Św. Bonawentura (1221–1274) Rozwój idei praw autorskich:od starożytności do II wojny światowej, Leonard Górnicki
Księgi upiększano miniaturami, a ich oprawy inkrustowano złotem, kością słoniową i szlachetnymi kamieniami. Karolińskie malarstwo książkowe cechowała oryginalność, widać w nim również wyraźne nawiązania do wzorców późno antycznych. Rezygnowano z barbarzyńskiej stylizacji i bujnej ornamentyki na rzecz naturalistycznego przedstawienia scen oraz postaci. [notes from history] ILUSTRACJE

  • Złoty Psałterz (900) - intensywne, kontrastujące kolory, płaskie plamy, syntetyczne, znak, sylweta,. ujęcie "komiksowe" (aż do 1600).
  • Ówczesne warsztaty starały się naśladować rozwiązania antyczne. Pojawia się kość słoniowa , jako materiał rzeźbiarski (okładki kodeksów Codex Aureus z Lorsch '810), płytki.
  • W złotnictwie dominuje ornament - Codex Aureus z St, Emmeram w Ratyzbonie (870).
  • Pojawia się zdobienie złotem ołtarzy - ołtarz w bazylice Św. Ambrożego - Vuolvinius magister phaber_ Ołtarz Wuolwiniusza (rozwiązanie bardzo popularne w sztuce romańskiej).
  • Relikwiarz Paschalisa I posługuje się przedstawieniami figuratywnymi, jest to nawiązanie do antyku.

Ok 870 r. próbowano odnowić tradycję rzeźby wielkoformatowej. W Metz powstał posąg Karola Wielkiego wzorowany na posągu Marka Aureliusza.
Detal architektoniczny sięga po brąz.

Przykłady:
drzwi katedry w Akwizgranie AD 800
Kaplica pałacowa (Odon w Metzu), w Akwizgranie, San Vitale w Ravennie.

Cesarskie Opactwo Corvey ufundowano w roku 815, wkrótce po chrystianizacji Sasów. W 822 roku klasztor został przeniesiony w obecne miejsce, nad brzegiem Wezery. Opactwo należało do najważniejszych karolińskich sanktuariów w IX wieku, było często odwiedzane przez Karolingów. westwerk 

Schemat klasztoru karolińskiego funkcjonuje w architekturze sakralnej do dzisiaj.

Mozaiki karolińskie
Germiny des Pres (Francja) - Wschodnia apsyda ozdobiona jest mozaiką, datowaną na IX wiek. Jest to jedyna mozaika pochodząca z tego okresu, która zachowała się we Francji. Mozaika ma 9 m² i składa się ze 130 tys. płytek. Przedstawia Arkę Przymierza z dwoma aniołami na tle rozgwieżdżonego nieba, między którymi widoczna jest ręka Boga. ILUSTRACJE
Bazylika św. Praksedy w Rzymie - Jeden z najstarszych kościołów w Rzymie zawierający zespół mozaik w stylu bizantyjskim. Trójnawowa bazylika. Apsyda ozdobiona jest mozaiką przedstawiająca Chrystusa po którego prawej stronie stoją św. Piotr, św. Pudencjana, św. Zenon a po lewej św. Paweł, św. Prakseda i papież Paschalis. Za perłę wczesnochrześcijańskiej sztuki bizantyjskiej uchodzi również kompleks mozaik pokrywających sklepienie niewielkiej bocznej kaplicy św. Zenona, zbudowanej przez papieża Paschalisa jako miejsce pochówku jego matki. Mozaiki te przedstawiają Jezusa i Matkę Boską w otoczeniu świętych.ILUSTRACJE

Dziedzictwo karolińskie
W okresie tym wykształcono system dekoracji malarskich. Wypracowano kanon tematów, które zawsze umieszczano w tym samym miejscu budowli.
Klasztor benedyktyński Św. Jana w Müstair
Klasztor benedyktyński Św. Jana w Müstair – klasztor położony w dolinie Gryzonii, w najbardziej wysuniętej na wschód części Szwajcarii.
Klasztor od 1163 roku służył benedyktynom. Cały kompleks składa się z wielu budynków pogrupowanych wokół kilku dziedzińców, a najcenniejszy jest położony w centrum kościoła-kaplica św. Krzyża i Wieża Planta. Kościół w dzisiejszym kształcie jest późnogotycką halą z końca XV wieku, podczas przebudowy nie zniszczono bezcennych fresków z VII w. pokrywających boczne korpusy. Ogromne kompozycje przedstawiające sceny z życia Jezusa i wielki Sąd Ostateczny na ścianie zachodniej zostały dopełnione w XII wieku malowidłami w apsydach prezbiterium przedstawiającymi życie św. Jana. W kościele zachowały się także romańskie freski i sztukaterie oraz rzeźby.

Dziedzictwo antyczne
Postać ludzka pokazana w relacji z otoczeniem (umownym) - "uzgodnienie przedstawienia z potocznym postrzeganiem rzeczywistości".

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz